zaterdag 24 november 2012

Snöslunga


Zo in de loop van november sneeuwt het hier een paar dagen, zo leert onze korte ervaring.
Nog niet zoveel dat er sneeuw geruimd moet worden, maar toch het is een soort van voor waarschuwing.


 


 

 
 
Dan gaan de gedachten terug naar eind verleden jaar voor de kerst en januari van dit jaar.
Toen sneeuwde het flink, niet hevig maar met name de oprit moest toch wel begaanbaar gehouden worden.
De Hollander in mij en onder het mom van “niet zeuren”, deed mij de sneeuw schep pakken en opgewekt te beginnen met het sneeuw vrij maken van de oprit en het vervolg naar de garage.
Het was koud en de sneeuw was licht en gemakkelijk  aan de kant te schuiven, maar 47 meter heen en weer 47 meter terug op de oprit, dat is toch wel een heel eind.
Dan ook nog de weg naar de garage vrij maken, poeh toch wel zwaar op den duur en ja hoe zo conditie voor dit werk.
Eind januari viel er wat meer sneeuw, en de temperatuur was wat hoger en de sneeuw werd papperig en dus heel zwaar, toen werd 2x 47 meter en de oprit naar de garage een al wat inspannender klus.
Maar kom op; wij kunnen dat met de hand, en we lachten om die Zweden, die met motor aangedreven machines de sneeuw weg ruimden, tsjonge wij doen dat gewoon met lichamelijk arbeid.
Maar nu dus de voorwaarschuwing kwam  voor de sneeuw, dachten we toch weer heel even aan het begin van het jaar.
Okay voor Zweedse begrippen stelde de sneeuw van vorige winter niet zoveel voor, wij hadden inderdaad in de tijd dat we hier ’s winters vakantie vierden wel andere tonelen gezien.
Metershoge wanden van sneeuw langs de weg.
En ja als dat nu eens dit jaar ook weer zou gebeuren wat dan, zouden we nog steeds zo “sportief”zijn om  met de hand sneeuw te gaan ruimen.
We hadden er over met een kennis van ons, Hans, die beaamde dat het toch wel handig was zo’n sneeuwding.
Maar ik vond het toch wel duur.
Een paar weken geleden kwam Hans weer eens langs en vroeg aan ons "heb je die snöslunga gezien op Blocket?(Blocket is zeg maar de Zweedse uitgave van Marktplaats) in een dorp niet zo ver hier vandaan?".
Natuurlijk hadden we niet gekeken want ja ons ben "zunig" niet waar?
De snöslunga  stond nog te koop en Hans bood ons aan te bellen (Hij woont al 14 jaar in Zweden en spreekt "iets"vloeiender Zweeds dan wij).
Het ding was nog te koop en de afspraak werd gemaakt om de machine te gaan bekijken.
Omdat de weg vinden in dit gedeelte van Zweden exact naar een huis soms wat moeilijk is, bood de verkoper aan naar het station Kopparberg te komen, zodat we achter hem aan konden rijden naar zijn huis.
Dat klopte allemaal prima, de man stond klaar gaf ons een hand!
We reden in de auto achter hem aan.
En inderdaad rechts af, links af , rechtdoor enz dat zou moeilijk uitgelegd kunnen worden, de weg naar dat huis.
Bij het huis aangekomen, rukte de man de grote garage deur open en ja hoor daar stond hij de  gele snöslunga
Een machine met allerlei hendels en wielen met sneeuwkettingen, erg indrukwekend allemaal.
De man startte het apparaat en na enig getrek aan het startkoord sloeg de 4-takt motor aan.
In de versnelling, vooruit, achteruit, dat werkte.
Toen een hoopje sneeuw en ja hoor de sneeuw spoot  “professioneel”naar de zijkant, leek Zwitserland wel.
Na goed overleg en met een gezicht alsof ik er flink verstand van had,en na de machine nog eens geïnspecteerd te hebben , besloten we de machine te kopen.
Maar ja hoe krijg je zo’n ding weer in Ställdalen, past absoluut niet de in de kofferbak of in de Volvo station van Hans.
De man had een pick-up en we vroegen hem of als we 100SEK (ongeveer € 11,50) meer betaalden, hij genegen was de snöslunga   thuis te brengen.
Dat was geen bezwaar en een half uur later waren we de trotse bezitters van een heuse snöslunga  op ons landgoed Högbo!
 
Laat nu de sneeuw maar komen!!
Ik kan niet wachten tot ik ermee mag “spelen".
Ställdalen, 24-11-2012 Ruud




zondag 27 mei 2012

Muzieksalon


Het is al weer enige weken geleden, dat ik op weg ga om Marianne in Kopparberg op te halen, dat ik eenzaam mannetje op de weg in Ställdalen zie lopen een stuk van ons huis af. Alert als ik ben op sinds de inbraak in het huis naast ons, waarbij alle waardevolle spullen in een bestel auto zijn geladen tot de koperen kachelplaat toe, registreer ik zijn aanwezigheid.

Op de terugweg naar ons huis passeren we de man weer. Nu dichter bij ons huis en steken zoals gewoon hier, onze hand op ter begroeting. We zetten de auto neer naast ons huis en zien dat de man ook achter ons aan komt.
Zeker weer een fan van Marianne waar tegen ze gezegd heeft, “kom maar eens mijn atelier bewonderen” denk ik.
We laten hem binnen en Marianne loodst hem richting atelier.
De man spreekt binnensmonds Zweeds zodat het voor ons moeilijk is te begrijpen wat hij nu eigenlijk wil. Uiteindelijk blijkt het de plaatselijke violist te zijn, die graag wil dat we op Pinksteravond een concert komen bij wonen in de bossen bij Kumla. De Muzieksalon. Omdat we graag een beetje sociaal willen zijn binnen deze gemeenschap van 600 inwoners zeggen we dat toe.

14 dagen geleden belt de man nog eens op om ons te herinneren aan de muziek avond. Ik zeg toe dat we Marianne en Nils ook mee zullen nemen. Tot slot vertelt de man dat het eigenlijk niet alleen om de muziek gaat, maar ook om het eten en drinken en dat de toegang 250 SEK per persoon is.

Gisteravond was het dan zover, we rijden om zes uur weg, pikken Marianne en Nils op en rijden richting Stora Kumlan, 8 kilometer het bos in over een onverharde weg vol met kuilen, waar gewoon een bord “70 km” staat. Ik vind max 50 genoeg op dit soort wegen, maar dat geheel ter zijde.
Het is al een paar dagen prachtig weer met hoge temperaturen.
Onderweg worden we weer getrakteerd op het uitzicht over een schitterend gelegen meer in een kom van het bos.

Dan bereiken we het voormalige Folkets Hus van Stora Kumlan, niet meer dan een soort groot huis uiteraard volledig uit hout, opgetrokken in 1921, door de bewoners van het dorpje.
“Oude” Marianne vertelt ons ondertussen dat Stora Kumlan nog niet zo lang geleden ( jaren 60,70) een dorpje was met huizen, winkeltje en een school.
Als je er nu kijkt ligt er nog een enkel huis geen school, geen drukte meer.
Binnen in is het Folkets Hus prachtig onderhouden, een klein toneel en 3 rijen van elk 6 houten opklapstoeltjes. De bezoekers komen stuk voor stuk binnen, een afspiegeling van de gemiddelde leeftijd hier die volgens mij niet lager ligt dan 67 +.
Om 19:00 u moet de voorstelling beginnen.
Er gebeurt echter nog niks, zoals we inmiddels ook geleerd hebben, wordt er niet begonnen voor iedereen er is. Volgens mij wachten we op een muziekant.
Om half acht beklimt Wiveca prachtig aangekleed in ouderwetse kledij, het spreekgestoelte. Zij vertelt over het ontstaan en de ontwikkeling van het Folkets Hus, verlucht met enkele anekdotes.
Zij vraagt nog eens gulle vrijwillige bijdragen voor de verdere ontwikkeling van dit gebouw, zodat het volgend jaar misschien mogelijk zou zijn, bv toiletten met stromend water te hebben. Nu zijn de toiletten een huisje in het bos, waarin een plank en een klep op het gat.

Dan beklimmen de orkestleden het podium, een pianiste, 2 violistes, pianist, een man die dwarsfluit speelt en een cellist.
De muziek is niet gelijk mijn smaak maar het klinkt goed, een soort kamermuziek met de sfeer van een café in Salzburg of zo. De pianisten zijn erg goed en ik geniet van een stuk van Mendelssohn.


                                                                               
Na een uur is het pauze en worden we uitgenodigd om wat brood,drinken en zoutjes te nemen.
We gaan netjes in de rij staan en snijden onze boterhammen af en beleggen die met wat kaas en cervelaatworst en pakken wat limonade.
We lopen naar buiten zoals iedereen het doet, een speciaal sfeertje zo midden in het bos met etende en drinkende mensen en het is nog steeds niet donker . Ik doe de achterklep van de auto open zodat we ons eten en drinken kunnen neerzetten, want er zijn natuurlijk geen tafeltjes en stoeltjes en dat is het fijne van hier, niets officieels, eigen verantwoording voor wat je doet en draagt. Nils kan ook even zitten want voor hem is al die tijd staan maar niks. Ondertussen doen de grote zwarte muggen “goede zaken” ze zoemen niet en nemen je dus geluidloos “te pakken”. Hun smakelijke maaltijd wordt overigens tijdens de rest van de voorstelling voortgezet in de zaal, want de deuren en de ramen staan open dus ook voor hen feest!

De voorstelling wordt weer voortgezet en de muziek boeit.
Als ik om 22:00 u denk dat het afgelopen is, wordt er een koffiepauze ingelast en kan er koffie met koek en snoepjes worden gehaald.
Het duurt weer even wat voor ongeveer 120 mensen weer koffie hebben... Ondertussen maken we ook kennis met één van de vorige bewoners van ons huis, die thans in Lindesberg wonen. ( Er hebben 4 families afwisselend voor ons in het huis gewoond).

                                                                
Om 22:30 u klimt iedereen weer het toneel op en de muziek gaat verder. Nu klimt “onze man”ook op het podium en pakt dit keer niet zijn viool maar schuift de muziek standaard omhoog zodat hij kan staan. Ik fluister tegen Marianne”hij zal toch niet gaan zingen hoop ik?”
De pianiste zet in en ja hoor onze man begint toch te zingen en het resultaat valt zeker niet tegen, neen, het klinkt gewoon goed.
Na nog een afsluiting door de pianisten, die ook prachtig “quatre mains” kunnen spelen, is het afgelopen om 23:00 u.

We rijden door de schemering de weg weer af naar huis, het meer ligt prachtig in het zachte licht van de schemering. Om 23:30 u zijn we thuis en zetten de TV even aan om even bij te komen.
Tot onze niet geringe verbazing staat Zweden boven aan bij het Eurovisie songfestival. En ja hoor “Wij” winnen ook nog de avond kan niet meer kapot.
Moe maar voldaan stappen we in onze inmiddels frisse bedden want de temperatuur is heerlijk gezakt naar ongeveer 10 graden.

Dit keer is de blog geschreven door Ruud.





zaterdag 7 april 2012

Pasen



Het is bijna Pasen. De gekleurde veren hangen weer aan de struiken als versiering langs doorgaande wegen of in de tuinen.
De tijd gaat snel. Vorig jaar kregen we op 1 april de sleutel van ons huis hier in Zweden. Om deze tijd waren we aan het behangen.
Juist toen we druk bezig waren met behangen, de dag voor Pasen, werd er aan de deur gebeld. Een aantal kinderen met geschminkte rode konen en sproetjes en met een hoofddoekje op stond voor de deur. Verbaasd keek ik hen aan. Vrolijk Pasen riepen ze in hun beste Zweeds, gaven me een zelf ingekleurde tekening en lieten de mandjes zien die ze bij zich hadden. In die mandjes lag snoep, fruit en wat geld. Gelukkig had ik wat snoepjes in huis en kon de kinderen iets meegeven in hun mandjes.
"Dat zal me dit jaar niet weer gebeuren", dacht ik en maakte een mand met voor ieder wat snoepjes en een klein sieraadje in een zakje klaar. En ja hoor, daar kwamen ze. Het is goed dat ik ze aan zag komen, want bellen, ja dat doet men hier niet zo gauw.
Ieder kind een zakje en daar gingen ze weer.


Waar komt het idee vandaan dat de kinderen er zo verkleed bij lopen de dag voor Pasen en wat is het volksgeloof hierbij? Op Zweden.net lees ik het volgende:
In Zweden heet de woensdag voor Pasen Dymmelonsdagen, het is deze dag de bedoeling dat iemand, zonder dat hij dit merkt, iets geks op zijn rug heeft hangen.
Op Witte Donderdag of Paasavond bezoeken Zweedse kinderen de buren, terwijl ze verkleed zijn als heksen. Ze laten dan een versierde Paaskaart achter en krijgen hiervoor in ruil geld of iets lekkers. In West-Zweden versturen de mensen vaak anonieme Paaskaarten.
Wanneer het Goede Vrijdag is, bezoeken jonge mannen allerlei boerderijen uit de buurt en slaan meisjes met berkentwijgen tot ze een alcoholische drank krijgen. Op Paaszondag doen de vrouwen hetzelfde bij de mannen, zij slaan dan de mannen met berkentwijgen.
Al een lange tijd heerst in Zweden het bijgeloof dat rond Pasen de toverkracht van heksen op zijn sterkst is en ze het meest actief zijn. Ze vliegen op hun bezems op Witte Donderdag naar een bijeenkomst met de duivel op de plaats 'Blåkulla'. De zaterdag die volgt keren ze weer terug. In een kerktoren in de buurt verzamelen de heksen zich om gezamenlijk de lange weg voort te zetten. In Zweden is het een bewijs van domheid of veel moed om de nacht van Witte Donderdag door te brengen in een kerktoren.
Op Paasmorgen doen mensen hun haard aan, zodat de heksen klem komen te zitten in de schoorstenen als ze terugkomen van Blåkulla. 9 verschillende takken worden eerst verbrand, om zeker te zijn dat de schoorsteen veilig is. Vroeger werd er met geweren in de lucht geschoten, heilige symbolen op deuren geschilderd en vreugdevuren gebouwd, als bescherming tegen kwaadaardige krachten in deze periode. Het stoken van het grootste vreugdevuur is nog steeds een traditie in Zweden. Inmiddels heeft vuurwerk de vuurwapens vervangen.

Toch weer heel anders dan in Nederland. Het bijgeloof is natuurlijk tegenwoordig grotendeels verdwenen en de mensen zijn zakelijker geworden. We passen ons aan de Zweedse folklore aan, hetzij niet altijd helemaal. Wij houden tenslotte ook onze Nederlandse gewoonten in ere.
Hoewel.... die berkentwijgen op Paaszondag....



maandag 13 februari 2012

IJspret



Omdat wij via "uitzending gemist" graag naar "De Wereld Draait Door" kijken, blijven we redelijk op de hoogte van wat er in Nederland gebeurt. Het nieuws van de hele wereld op de computer en je weet alles. Ja, we moeten ook naar het Zweedse nieuws kijken, maar dat is zelfs voor Zweden slecht te verstaan en het is in hoofdzaak binnenlands nieuws.
We zijn dus helemaal op de hoogte van de weersomstandigheden in Nederland en de koorts die door Nederland gaat razen zodra het twee weken vriest. Komt de Elfstedentocht of niet?
Ineens zie en hoor je mannetjes (waarom zijn het altijd mannen?) wijsheden verkondigen, worden schaatsers iedere dag geinterviewd, het nieuws staat er bol van. Hier is het ijs 12 cm, maar daar pas 8 cm. "Nee, de eenden kwaken niet, dus er is een goede kans dat de tocht der tochten door gaat". "Misschien kunnen we een omleiding inlassen op de plekken waar het ijs niet goed is".
Zie ik het verkeerd, maar ik vind dat de oorspronkelijke route vergeten wordt alleen omdat men zo nodig een Elfstedentocht wil rijden. Ja, het is goed voor de commercie. De hotels, de restaurants en ieder ander die dan graag een graantje wil meepikken, wreven zich al in de handen. "Al wordt het een 10 stedentocht, kom maar op!"

Want Friesland loopt vol in zo'n weekend. Misschien wel meer dan een miljoen mensen vinden dat ze dit mee moeten maken. Ze vinden dat ze het recht er op hebben! Trouwens net als op allerlei andere evenementen. De mensen willen tegenwoordig allemaal alles meedoen en meemaken.
Allemaal meelopen met een stille tocht en de volgende dag iemand neerslaan omdat die per ongeluk met zijn hand op de autotoeter zit.
En masse trekken we naar Groningen wanneer er een dijk op springen staat. Je moet het later toch aan je kleinkinderen kunnen vertellen. "Waarom was je daar oma?" "Om er bij te zijn wanneer het zou gebeuren, dat is spectaculair".
Ik kan me heel goed voorstellen dat de Elfstedentocht niet door is gegaan. Ik vraag me zelfs af of hij ooit nog wel gereden zal worden in de toekomst. Een organisatie waarbij zoveel mensen op de been zijn met alle risico's van dien zou ik niet graag op me willen nemen. Voor je het weet zit je met een schadeclaim aan je broek van iemand die ergens bij Balk door het ijs is gezakt. Het wordt te groot allemaal, het is niet meer te sturen.

Wanneer ik dit aan onze Zweedse vrienden vertel, kijken ze me vreemd aan. Wat een drukte om een paar centimeter ijs. Hier worden ook wel tochten gehouden, maar daar stromen niet zo veel mensen naar toe. Ik moet toegeven, de afstanden zijn groter dan in Nederland, maar de Zweed is wat rustiger, laat het allemaal over zich heen komen. Er wordt nauwelijks geschaatst op het ijs. Wel zie je in de weekenden donkere stippen op het meer zitten. Laatst stond er een auto met drie figuren er naast op het ijs. Dat zijn vissers. Men zaagt een gat in het ijs en gaat er op zijn gemakt op een stoeltje naast zitten met de hengel in zijn hand, dobber in het water. Het schijnt lekkere vis te zijn.
Hoe Hollands kun je zijn want wij kijken dan heel verbaast. Kun je al op het meer lopen? Ik vroeg aan één van de vriendinnen hoe dik het ijs eigenlijk is.Tja, hoe dik zou het zijn? Tussen de veertig en vijftig centimeter.... Tja, wanneer er hier nu eenden zouden zijn, kwaakten ze niet.

vrijdag 27 januari 2012

winter



Toen we pas in Zweden woonden waarschuwde een mevrouw ons voor de donkere dagen in december en de saaie maanden erna. "Wacht maar tot het vroeg donker is". We haalden onze schouders op. Ja, dat weet je nu eenmaal. Maar in ons achterhoofd dachten we: "zou het echt zo erg zijn?" We zijn hier in verschillende jaargetijden geweest, behalve in november en december.
November brak aan. De eerste dagen waren we in Nederland voor het huwelijk van onze zoon. Het eind van de maand stond al langer vast: een bezoek aan onze oude moeders in Nederland. We waren een week weg. Tussendoor leerden we rekening te houden met het op tijd weg gaan om inkopen te doen en ook weer op tijd terug komen, omdat het -ja inderdaad- vroeg donker is. En dan is rijden met de auto minder prettig.

Het werd december en overal zag je de verlichtingen aan de huizen komen. De onvermijdelijke trappetjes voor de ramen. Niet één zoals in Nederland, maar voor elk raam één en het liefst ook nog een ster er boven. De kerstbomen werden in de plaatsjes op de meest zichtbare plek neergezet. Hoge bomen die door een kraan geplaatst werden. In Ställdalen en Hörken werden ze in de week erna door baldadige jeugd omgezaagd. Dat schijnt elk jaar te gebeuren. Dan maar met extra touwen vastgezet.

Het werd steeds vroeger donker. Soms om 14.00 uur al, dat hing van het weer af. Maar wij hebben het druk. Ik in mijn atelier en Ruud bouwt aan zijn treintafel. De eerste sneeuw valt.

Op 4 december ging ik met één van de vriendinnen (77) die zelf niet meer auto mag rijden, naar een optreden van een band die Zweedse (kerst)folkmuziek speelt. In Grängesberg is een concert- en kultuurhuis, Cassels, waar in de grote zaal een optreden werd gegeven. www.cassels.eu.

Alles is al in kerstsfeer. Vreemd voor een Hollandse die eerst Sinterklaasliedjes wil horen en dan pas kerstmuziek. Het optreden is leuk, de band is goed.
Ook wij kopen een lichtje voor de ramen. We willen geen trapje dat heeft iedereen, maar kopen een soort kandelaar. Helaas lijkt het, wanneer je buiten staat, toch op een trapje. Passen wij er goed bij!
Voor het eerst kijken we op de televisie naar de Lucia opvoering in Göteborg. Het past bij Zweden, rustig, bedaard en een tikkeltje saai.
Met de kerst komen onze dochter met haar gezin. In een sneeuwjacht glibberen we 4 uur heen en weer 4 uur terug van Skavsta om ze op te halen. Maar wat heerlijk om hen hier te hebben en extra fijn: ons kleinkind tien dagen. Het is een feest. Zij moeten wel wennen aan de korte dagen. Zeker met een klein kindje is de ochtend snel voorbij voordat je klaar bent.
De sneeuw gaat weer smelten en een echt witte kerst is het niet, maar dat schijnt vaker voor te komen.
Wanneer we de kinderen op 28 december weer weg hebben gebracht naar het vliegveld, hebben we het even moeilijk. Maar ja, je kunt nu eenmaal niet altijd op elkaars lip wonen.
Oud en nieuw samen, zoals ieder jaar. We lopen even naar onze vrienden aan het begin van de weg en kijken naar het vuurwerk van hun kleinkinderen.
Op 1 januari is ook hier het nieuwjaarsconcert in Wenen en het skispringen in Garmisch Partenkirchen op de tv. Er komen jeugdherinneringen naar boven.

De dagen gaan al weer lengen. Dat merken in de weken die volgen. Inmiddels sneeuwt het regelmatig. Kijk maar naar de foto van ons huis.
Ik begin mijn dagen aardig in te vullen. Op maandagmorgen tekenen met een vriendin. Op dinsdagmorgen op bezoek bij een Nederlandse dame die al 45 jaar in Zweden woont. Op vrijdagmiddag zwemmen en sinds kort op donderdag naar de fysiotherapeut. Die probeert de pijn in mijn linker schouder die weer opspeelt, te verhelpen.
Ik ga ervoor naar Kopparberg, gelukkig niet zo ver weg. In het centrum werkt de (enige) fysiotherapeut. Hij doet alles alleen, dus rent heen en weer. Er is geen andere therapeut. Het is, voor Hollandse begrippen, een schamele praktijk in een oud pand.
Ik lig op een behandeltafel op mijn eigen meegebrachte laken. Krijg eerst een warme pittenzak op mijn schouder en nek om de spieren warm te maken. Die zak glijdt er telkens bijna af, dus lig ik verkrampt de zak vast te houden tot de therapeut terug komt. In ieder geval zijn mijn spieren warm. Dan de behandeling, waarbij hij telkens even weg moet lopen om mensen binnen te laten of alvast een pittenzak voor de volgende patiënt in de magnetron te leggen. Maar, het werkt al een klein beetje na twee keer. Het komt goed.

Het is al weer eind januari en is het pas rond 16.00 donker. Het is mij meegevallen deze eerste keer. Nu alleen de sneeuw nog weg, dan kunnen we ook onze oprit weer goed op en af rijden zonder te glibberen. Ook dat komt goed.